مونوگرافی منطقه حفاظت شده البرز مرکزی تحت مدیریت استان البرز

نوع مقاله : مروری

نویسندگان

1 گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

2 عضو هیأت علمی دانشگاه تهران

چکیده

منطقه حفاظت شده البرز مرکزی در سه استان مازندران، تهران و البرز واقع شده ‌است. مساحت منطقه حدود 398 هزار هکتار بوده و از این میزان 74 درصد در استان مازندران، 10 درصد در استان تهران و حدود 16 درصد در استان البرز واقع گردیده است. این منطقه به دو دامنه متمایز شمالی و جنوبی تقسیم می‌شود، بخش جنوبی ارتفاعات البرز مرکزی در دو استان تهران و البرز واقع شده ‌است. بخشی از منطقه البرز مرکزی که در شرق استان البرز واقع شده، قسمت‌هایی از شمال شرق شهرستان کرج را به خود اختصاص داده است و از غرب در امتداد جاده چالوس تا ارتفاعات کندوان و از شمال و شرق به مرز سیاسی دو استان محدود می‌گردد و تحت مدیریت ادره کل حفاظت محیط زیست البرز قرار دارد. این منطقه در استان البرز حدود 64 هزار هکتار وسعت دارد و در شهرستان کرج واقع شده است. اختلاف ارتفاع در منطقه 2600 متر و میانگین ارتفاع حدود 2650 متر است. اقلیم منطقه در محدوده استان البرز بر اساس طبقه‌بندی اقلیمی دومارتن، نیمه خشک است. میانگین متوسط بارندگی سالانه آن برابر با 387 میلی‌متر و میانگین دمای سالانه حدود 15 درجه سانتی‌گراد است. از نظر منابع آبی حدود 75 کیلومتر از رودخانه حفاظت‌ شده کرج (یکی از پنج رودخانه‌ی حفاظت شده کشور) در امتداد مرز غربی منطقه از شمال به جنوب در جریان بوده و سد امیرکبیر به عنوان یکی از منابع تامین‌کننده آب شرب در منطقه حائز اهمیت فراوان است. وسعت و وضعیت خاص توپوگرافیک و شرایط متفاوت اقلیمی در استان البرز شرایط کم‌نظیری را برای رویش طیف وسیعی از گیاهان و زندگی گونه‌های مختلف جانوری فراهم نموده و سبب گردیده است تا تنوع گونه‌ای بالایی در این منطقه از کشور به‌وجود آید. نسبت وسیعی از منطقه را عرصه‌های مرتعی تشکیل می‌دهد و در برخی محدوده‌ها پوشش به‌صورت درختی و درختچه‌ای است و برخی از گونه‌های گیاهی در درجات حفاظتی بالایی از رده‌بندی IUCN قرار گرفته‌اند. همچنین به دلیل تنوع زیستگاهی در منطقه انواع گونه‌های جانوری از پستانداران، پرندگان، خزندگان، دوزیستان و ماهی‌ها وجود دارد. سراسر منطقه البرز جنوبی و رودخانه حفاظت شده کرج را مناظر بسیار ویژه و بدیع فرا گرفته که به‌واسطه راه‌های ارتباطی موجود در منطقه بسیاری از آن‌هامورد توجه گردشگران قرار دارند. از جمله جاذبه‌های دیگر این منطقه می‌توان به جاذبه‌های ورزشی، طبیعی و تاریخی- فرهنگی اشاره نمود.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Monograph of central Alborz protected area under the administration of Alborz province

نویسندگان [English]

  • Farnoush Attar Sahragard 1
  • Afshin Danehkar 2
1 Department of Environmental Science, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran
2 Academic member at the University of Tehran
چکیده [English]

Central Alborz protected area is located in the three provinces of Mazandaran, Tehran, and Alborz. The area of ​​the region is about 398,000 hectares and 74% of this protected area (PA) is located in Mazandaran province, 10% in Tehran province, and about 16% in Alborz province. This PA is divided into two distinct northern and southern ranges, the southern part of the Central Alborz protected area is located in Tehran and Alborz provinces. A part of the Central Alborz protected area, which is located in the east of Alborz province, occupies parts of the northeast of Karaj city and is limited from the west along Chalus Road to the mountains of Kandovan range in this road and from the north and east to the political border of the two provinces of Alborz and Tehran. It is under the management of Alborz province. This area in Alborz province has an area of ​​about 64000 hectares and is located in Karaj City. The height difference in the area is 2600 meters and the average height is about 2650 meters. The climate of the region within Alborz province is semi-arid based on Dumarten's climate classification method. The average annual rainfall of the region is 387 mm and the average annual temperature is about 15 degrees Celsius. In terms of water resources, about 75 km of the protected Karaj River (one of the five protected rivers of the country) flows along the western border of this PA from north to south, and Amir Kabir Dam is very important as one of the drinking water sources in the region. The vastness and special topographic situation and different climatic conditions in Alborz province have provided exceptional conditions for the growth of a wide range of plants and the life of different animal species and have caused a high species diversity in this region of the country. Most of the region is made up of pastures, and in some areas, the cover is in the form of trees and shrubs, and some plant species are in high protection levels of the IUCN classification. Also, for the reason that the habitat diversity in the region, there are many species of mammals, birds, reptiles, amphibians, and fish in the region. The entire Southern Alborz region and the protected Karaj River are surrounded by special and unique landscapes, many of which have attracted the attention of tourists because of the existing communication routes in the region. Among other attractions of this region, we can mention sports, natural and historical-cultural attractions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Protected Areas
  • Karaj protected river
  • Southern Alborz
  • Chalus Road
  • Velayat Rud