بررسی تغییرات اقلیم و تأثیرات آن بر روی گیاهان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی کارشناسی ارشد محیط زیست دانشگاه تهران

چکیده

اقلیم کرة زمین می‌تواند به‌طور طبیعی یا تحت تأثیر فعالیت­های انسانی تغییر کند. انسان مدرن با استفاده از سوخت­های فسیلی و تولید گازهای گلخانه­ای به این تغییرات اقلیمی دامن زده و سرعت گرمایش جهانی را تسریع کرده است. ازاین‌رو کشاورزی نیاز خواهد داشت تا به‌منظور تضمین بقا و پایداری خود، نسبت به این تغییرات سازگار گردد. به‌منظور شناخت و درک تأثیر پدیده تغییر اقلیم بر کشاورزی و به‌منظور ارزیابی استراتژی­های سازگاری با آن، با توجه به سامانه­های کشاورزی و نیز طبیعت پیچیده تغییر اقلیم، معمولاً از مدل­های گیاهی استفاده می­شود. این مقاله، مروری بر مطالعات انجام‌گرفته در زمینه اثر تغییر اقلیم بر رشد و عملکرد محصولات کشاورزی دارد. در این مطالعات، مدل­های شبیه­ساز رشد به‌عنوان ابزاری کارآمد برای تحلیل اثرات تغییر اقلیم بر محصولات کشاورزی از دیدگاه­های مختلف مورداستفاده قرارگرفته است. نتایج این تحقیق نشان می­دهد که تا نیمه­ی قرن حاضر پدیده تغییر اقلیم، پیآمدهای قابل‌توجهی را بر بسیاری از شاخص­های اقلیمی مرتبط با کشاورزی به همراه خواهد داشت، ازآنجاکه اهمیت هریک از این شاخص‌ها بر گونه گیاهی متفاوت است، ارزیابی پاسخ گیاهان زراعی به این تغییرات مستلزم انجام مطالعات موردی خواهد بود. در این زمینه اثر تغییر اقلیم بر رشد و عملکرد محصولات کشاورزی نشان از اثر معنی‌دار این پدیده بر محصولات کشاورزی دارد. ازآنجاکه رابطه­ی بین اقلیم و حیات زنده یک رابطه دوطرفه است، بشر امروزی دو راهکار اصلی را برای مقابله و یا کنار آمدن با پدیده­ی تغییر اقلیم انتخاب کرده است که عبارت‌اند از: سازگاری و کاهش شدت. سازگاری به فقدان محیط زندگی و کاهش شدت به جلوگیری از ایجاد یا تقلیل شدت آن اطلاق می‌گردد.