مروری بر پدیده آلودگی هوا در ایران؛ علت‌ها، تأثیرات و راهکارهای قانونی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی علوم ومهندسی محیط زیست، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

2 دانشجوی کارشناسی علوم و مهندسی محیط‌زیست، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

چکیده

در سال­های اخیر، آلودگی هوا در ایران افزایش یافته و علی‌رغم اجرای سیاست­هایی  نظیر تعطیلی مدارس و محدودیت­های تردد، همچنان به قوت خود باقی است. این مطالعه با بررسی انواع آلاینده­ها و تأثیر آن­ها روی سلامت انسان، به واسطه مرور مقالات مرتبط در جهان و ایران تلاش کرده  اهمیت این موضوع را بیش از پیش آشکار نماید. این مطالعه می­خواهد در ادامه با بررسی عوامل آلودگی در سه شهر بزرگ مشخص کند، که بهتر است برای چه بخش­هایی برنامه­ریزی صورت بپذیرد و بررسی قوانین موجود در این زمینه در انتهای مقاله نیز در همین راستا می­باشد. پس از بررسی­ها مشخص شد، که عمده­ترین آلاینده­های هوا که تأثیرشان روی سلامتی بیشتر است عبارتند از: ذرات معلق، مونواکسید کربن، اکسیدهای نیتروژن و ازن، که تحقیقات مختلف تأثیر منفی آن­ها روی آسیب به بافت­های مختلف بدن، به خصوص قلب و ریه، را ثابت کرده است. عوامل عمده آلودگی هوا در دو شهر تهران و اصفهان عمدتاً ناشی از منابع متحرک و وسایل نقلیه است، اما در شهر اهواز صنعت و به خصوص صنعت نفت یعنی منابع ثابت در آلودگی هوا نقش عمده را دارند. در ایران در قانون اساسی، مصوبات مجلس و شورایعالی محیط زیست، برنامه­های توسعه و تعدادی از قوانین و آیین­نامه­ها به مبحث آلودگی هوا پرداخته شده است؛ همچنین ایران در 4 کنوانسیون بین­المللی در این زمینه عضویت دارد. با توجه به تفاوت منابع آلاینده در شهرهای مختلف و تأثیرات متفاوتی که می­توانند داشته باشند، خوب است که در هر منطقه اجرای قوانین مربوط به منابع عمده آلاینده همان منطقه در الویت قرار گیرند.

کلیدواژه‌ها