مارکسان، نرم افزاری برای برنامه‌ریزی حفاظت

نوع مقاله : مروری

نویسنده

دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران.

چکیده

مناطق حفاظت شده اراضی نسبتاٌ وسیع و با ارزش حفاظتی بالا هستند که با هدف حفظ و احیای رویشگاه‌های گیاهی و زیستگاه‌های جانوری انتخاب می شوند و طی فرآیند زون بندی، محدوده مناطق حفاظت شده متناسب با توان اکولوژیکی و اقتصادی ـ اجتماعی، برای کاربری‌های مجاز پهنه بندی شده و واحدهای برنامه‌ریزی (زون ها) شکل می گیرند. اگرچه در حالت ایده آل کل یک کشور باید به شکل درجات مختلف حفاظتی باشد و سایر کاربری ها در متن حفاظت انجام شوند اما به طور معمول این امکان وجود ندارد و ما نمی‌توانیم تمام مکان­ های در برگیرنده تنوع زیستی را حفاظت کنیم، بنابراین مجبور به اولویت بندی این مناطق هستیم. این مناطق منتخب باید حداقل دو ویژگی داشته باشند. آن‌ها باید نمونه‌ای از تنوع زیستی منطقه‌ای باشند که در آن واقع شده‌اند و همچنین باید تنوع زیستی را از فرآیند­هایی که پایداری آن را تهدید می‌کند، جدا کنند. آن‌چه اهمیت دارد این است که چگونه می‌توان بیشتر شروط و پارامترها را در نظر گرفت و مجموعه‌ای از مناطق را برای حفاظت انتخاب کرد که بیش­ترین، کامل‌ترین، جامع‌ترین، یکپارچه‌ترین و پیوسته‌ترین بخش‌های طبیعت تا حد امکان به این کار اختصاص یابد. 

موضوعات


مناطق حفاظت شده اراضی نسبتاٌ وسیع و با ارزش حفاظتی بالا هستند که با هدف حفظ و احیای رویشگاه‌های گیاهی و زیستگاه‌های جانوری انتخاب می شوند و طی فرآیند زون بندی، محدوده مناطق حفاظت شده متناسب با توان اکولوژیکی و اقتصادی ـ اجتماعی، برای کاربری‌های مجاز پهنه بندی شده و واحدهای برنامه‌ریزی (زون ها) شکل می گیرند. اگرچه در حالت ایده آل کل یک کشور باید به شکل درجات مختلف حفاظتی باشد و سایر کاربری ها در متن حفاظت انجام شوند اما به طور معمول این امکان وجود ندارد و ما نمی‌توانیم تمام مکان­ های در برگیرنده تنوع زیستی را حفاظت کنیم، بنابراین مجبور به اولویت بندی این مناطق هستیم. این مناطق منتخب باید حداقل دو ویژگی داشته باشند. آن‌ها باید نمونه‌ای از تنوع زیستی منطقه‌ای باشند که در آن واقع شده‌اند و همچنین باید تنوع زیستی را از فرآیند­هایی که پایداری آن را تهدید می‌کند، جدا کنند. آن‌چه اهمیت دارد این است که چگونه می‌توان بیشتر شروط و پارامترها را در نظر گرفت و مجموعه‌ای از مناطق را برای حفاظت انتخاب کرد که بیش­ترین، کامل‌ترین، جامع‌ترین، یکپارچه‌ترین و پیوسته‌ترین بخش‌های طبیعت تا حد امکان به این کار اختصاص یابد.