مروری بر اهمیت، نقش و اثرات داینوفلاژله‌های مضر با پتانسیل شکوفایی جلبکی بر سلامت و محیط زیست اکوسیستم دریایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

گروه زیست شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی، دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار، چابهار، ایران

چکیده

محیط‌زیست دریایی از مهم‌ترین مسائلی است که اخیراً بسیار مورد توجه قرارگرفته است؛ و اهمیت بالای آن فارغ از موضوعات اکولوژیکی و تنوع زیستی، به فعالیت‌های اقتصادی دریامحور، همچون شیلات و گردشگری نیز مرتبط است. یکی از بزرگ‌ترین آلاینده‌های طبیعی در اکوسیستم‌های دریایی، شکوفایی جلبکی مضر (HABs) یا کشند سرخ است؛ که توسط گونه‌های فیتوپلانکتونی ازجمله داینوفلاژله‌ها ایجاد می‌شود. داینوفلاژله‌های دریایی، با پتانسیل تولید بیوتوکسین، پدیده‌ای در حال ظهور است که باعث نگرانی‌های‌ فزاینده در بخش‌های مختلف بهداشتی، اقتصادی و صیادی شده است. دلایل مهم این شکوفایی‌ها را می‌توان در دو بخش ورود آلاینده‌های انسانی مانند: کودهای کشاورزی، فاضلاب، فعالیت‌های غیراستاندارد آبزی‌پروری و دفن نامناسب پسماندهای خانگی و صنعتی در نواحی ساحلی و ورود شیرابه‌ آن‌ها به اکوسیستم دریایی؛ و همچنین تغییرات اقلیمی جستجو کرد. داینوفلاژله‌های مضر به دو صورت باعث آسیب به سلامت اکوسیستم دریایی می‌شوند؛ یا به‌واسطه تکثیر و تراکم بالای سلولی، که می‌تواند باعث ایجاد شرایط کم اکسیژنی برای آبزیان شود و یا با ترشح سموم طبیعی میکروجلبکی، که هر دو مورد، مرگ‌ومیر موجودات را در پی خواهند داشت. مطالعه حاضر، به چرایی و چگونگی تشکیل شکوفایی‌های جلبکی مضر پرداخته است، خطرات آن را برای محیط‌های دریایی و انسان مرور می‌کند و اهمیت پیشگیری از ورود آلاینده‌ها به اقیانوس‌ها و نظارت و پایش مستمر شکوفایی‌های جلبکی مضر را به‌وضوح نشان می‌دهد.

کلیدواژه‌ها